یادگیری پژوهش محور inquiry based learning چیست ؟

یادگیری پژوهش محور inquiry based learning گنجینه‌ای پر از شگفتی است. این روش یادگیری، کلیدی برای باز کردن دروازه‌های دانش و رسیدن به گنج‌های پنهان حقیقت است. یادگیری پژوهش محور، ما را به سفری شگفت‌انگیز در قلمروهای ناشناخته‌ دانش دعوت می‌کند و رموزی را در اختیارمان می‌گذارد که به کمک آن‌ها می‌توانیم درهای بسته‌ مسائل پیچیده را باز کنیم. این روش با اتکا به پرسش‌گری و کاوشگری، دانش‌آموزان و دانشجویان را به سوی کشفیات تازه‌ای هدایت می‌کند که تصورش را هم نمی‌کردند. با توجه به اهمیتی که این روش یادگیری دارد ما به عنوان بهترین دبیرستان دوره اول دخترانه منطقه 2 تصمیم گرفتیم تجربیات و مطالعات خود را با شما در میان بگذاریم و به بررسی عمیق‌تر یادگیری پژوهش محور و نحوه اجرای آن می‌پردازیم.

فواید آموزش پژوهش محور

یادگیری پژوهش محور inquiry based learning با تاکید بر کشف و تحقیق، فواید چشمگیری را برای یادگیرندگان در هر سطحی به‌همراه دارد. این رویکرد که بر پایه پرسش و پاسخ و جست‌وجو استوار است، مزایای متعددی را ارائه می‌دهد:

1-تقویت تفکر انتقادی

یادگیری پژوهش محور دانشجویان و دانش‌آموزان را به چالش می‌کشد تا فراتر از اطلاعات سطحی خود بیندیشند. این رویکرد، مهارت‌های تفکر انتقادی را تقویت می‌کند تا آن‌ها یاد گیرند که چگونه اطلاعات را تحلیل کنند، استدلال‌ها را ارزیابی کنند و به نتیجه‌گیری‌های منطقی برسند.

2-افزایش خودکفایی و استقلال

این روش به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد تا مسیر یادگیری خود را کنترل کنند. این امر به افزایش اعتماد به‌نفس و خودکفایی آن‌ها منجر می‌شود. دانش آموزان یاد می‌گیرند چگونه به‌صورت مستقل تحقیق کنند و به‌دنبال پاسخ‌های خود باشند.

3-تحریک کنجکاوی و اشتیاق به یادگیری

با تمرکز بر پرسش‌ها و کاوش‌های شخصی، یادگیری پژوهش محور کنجکاوی طبیعی را تحریک می‌کند و اشتیاق به یادگیری را افزایش می‌دهد. این امر منجر به یک تجربه یادگیری پویا و معنادار می‌شود.

4-توسعه مهارت‌های حل مسئله

یادگیری پژوهش محور inquiry based learning به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مسئله خود را توسعه دهند. وقتی فرصت کاوش مسائل واقعی به دانش‌آموزان داده می‌شود، مجبور می‌شوند خارج از چارچوب‌های معمول فکر کنند و راه‌حل‌های خود را ارائه دهند. این مهارت مهمی است که در آینده شغلی نیز به آن‌ها کمک خواهد کرد.

5-ارتقا مهارت‌های ارتباطی و همکاری

در یادگیری پژوهش محور دانش‌آموزان اغلب در گروه‌ها کار می‌کنند. کارگروهی به تقویت مهارت‌های ارتباطی و توانایی کار تیمی آن‌ها کمک می‌کند. همچنین همکاری برای حل مسائل پیچیده و به اشتراک‌گذاری دیدگاه‌ها، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی و همدلی خود را توسعه دهند.

6-تقویت خلاقیت و نوآوری

یادگیری پژوهش محور فضایی را فراهم می‌آورد که در آن دانش‌آموزان تشویق می‌شوند تا راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه‌ای برای مسائل پیش رو ارائه دهند. این رویکرد به آن‌ها اجازه می‌دهد تا فراتر از چارچوب‌های معمول فکر کنند و به راه‌حل‌های جدید‌تری دست یابند.

7-درک عمیق‌تر مفاهیم

به‌جای حفظ کردن اطلاعات، یادگیری پژوهش محور بر درک عمیق مفاهیم تاکید دارد. دانش‌آموزان با تحقیق و کاوش در موضوعات، به درک بهتر و عمیق‌تری از آن‌ها دست پیدا می‌کنند که به یادگیری ماندگار و معنادار منجر می‌شود.

8-آمادگی برای رویارویی با چالش‌های واقعی

یادگیری پژوهش محور دانش‌آموزان را برای مواجهه با چالش‌های پیچیده‌ دنیای واقعی آماده می‌کند. با تمرکز بر مسائل واقعی و کاربردی، این رویکرد به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای موفقیت در دنیای پرتغییر امروزی را کسب کنند.

روش اجرای آموزش پژوهش محور

روش اجرای یادگیری پژوهش محور inquiry based learning می‌تواند متفاوت باشد، اما اصول کلیدی و مراحل اساسی وجود دارند که به ساده‌تر کردن این رویکرد کمک می‌کنند. در اینجا به برخی از این مراحل و تکنیک‌ها اشاره می‌کنیم:

ایجاد چالش برای دانش‌آموزان

هر فرآیند یادگیری پژوهش محور با طرح پرسش‌هایی شروع می‌شود که ذهن دانش‌آموزان را به چالش می‌کشد و آن‌ها را به کاوش و تحقیق ترغیب می‌کند. این پرسش‌ها باید به گونه‌ای باشند که دانش‌آموزان را به فکر وادارد و موجب تحریک کنجکاوی آن‌ها شود.

تحقیق و کاوش

دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا به‌صورت فعال در جستجوی پاسخ‌ها برای پرسش‌های مطرح شده باشند. این مرحله می‌تواند شامل جمع‌آوری داده‌ها، مطالعه منابع مختلف، انجام آزمایش‌ها و مشاهدات باشد.

تعمیم دادن

دانش‌آموزان باید تشویق شوند تا اطلاعات جمع‌آوری شده را تحلیل کنند و به نتیجه‌گیری‌های خود برسند. این فرآیند شامل ارزیابی داده‌ها، مقایسه نتایج و تفکر در مورد تفسیرهای مختلف است.

بحث و گفتگو

یادگیری پژوهش محور اغلب شامل بحث‌های گروهی و تبادل نظر است. این فعالیت‌ها به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا دیدگاه‌ها و فهم خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از طریق گفتگو به درک عمیق‌تری برسند.

انعکاس و بازتاب

دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا یافته‌ها و نتیجه‌گیری‌های خود را ارائه دهند. این مرحله می‌تواند شامل نوشتن گزارش‌ها، ارائه‌های شفاهی یا پروژه‌های خلاقانه باشد.

چگونه در آموزش پژوهش محور یادگیری انجام میشود ؟

یادگیری پژوهش محور inquiry based learning روشی است که اولویت را به سوالات، ایده‌ها و تحلیل‌های دانش‌آموزان می‌دهد.  این روش تدریس، روشی دانش‌آموز محور است که دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا سوالاتی بپرسند و مسائل واقعی جهان را بررسی کنند. در این نوع محیط یادگیری، دانش‌آموزان به طور فعال در فرایند یادگیری شرکت می‌کنند و فرصتی برای کاوش کنجکاوی‌های طبیعی خود دارند.

این نوع یادگیری اغلب به صورت عملی است و به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد تا آنچه را که در کلاس درس یاد می‌گیرند با دنیای واقعی ارتباط دهند. تحقیقات و بررسی‌ها نشان داده که یادگیری پژوهش محور، مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت را بهبود می‌بخشد. از دیدگاه یک معلم، آموزش پژوهش محور بر این متمرکز است که دانش‌آموزان را از کنجکاوی عمومی به عرصه‌های تفکر و درک عمیق مسائل مختلف ببرد. به صورت کلی چهار نوع یادگیری پژوهش محور وجود دارد که معلمان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند:

1.روش سوالات سازمان یافته

روش سوالات سازمان یافته یک فرایند ترتیبی است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا یاد بگیرند چگونه سوالاتی بپرسند و مسائل واقعی جهان را بررسی کنند. این نوع یادگیری پژوهش محور اغلب در کلاس‌های علوم استفاده می‌شود، جایی که به دانش‌آموزان یک پرسش برای تحقیق داده می‌شود و آن‌ها یاد می‌گیرند چگونه از فرایند علمی برای یافتن راه‌حل استفاده کنند.

2. روش پرسش باز

روش پرسش باز روشی با آزادی بیشتر در یادگیری پژوهش محور است. در این نوع محیط یادگیری، به دانش‌آموزان آزادی داده می‌شود تا به کاوش علایق خود بپردازند و سوالاتی در مورد موضوعی که مطالعه می‌کنند، بپرسند. این روش اغلب در کلاس‌های علوم انسانی استفاده می‌شود و در این کلاس‌ها از دانش‌آموزان خواسته می‌شود تا به طور عمیق یک موضوع را کاوش کنند و دیدگاه‌های مختلف را مورد بحث قرار دهند.

3. روش پرسش برپایه مشکل

روش پرسش برپایه مشکل یک دیگر از روش‌های حل مسئله در یادگیری پژوهش محور است. در این روش، به دانش‌آموزان یک مشکل واقعی که در جهان وجود دارد، برای حل داده می‌شود. این نوع یادگیری اغلب در کلاس‌های ریاضی و هندسه استفاده می‌شود و از دانش‌آموزان خواسته می‌شود تا آنچه یاد گرفته‌اند را برای حل یک مشکل واقعی جهان به کار ببرند.

4. روش هدایت با پرسش

روش هدایت با پرسش یک روش معلم محور است. در این روش معلم، دانش‌آموزان را از طریق فرایند پرسش راهنمایی می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا سوالاتی بپرسند و راه‌حل‌هایی برای مسائل واقعی جهان پیدا کنند. این نوع یادگیری اغلب در کلاس‌های دبستان و دوره اول متوسطه استفاده می‌شود.

5 مثال برای پیاده‌سازی یادگیری پژوهش محور

حال که روش اجرای یادگیری پژوهش محور و همچنین مزیت‌هایی که این روش به همراه دارد را بررسی کردیم، بهتر است چند مثال که می‌توان از آن‌ها برای پیاده‌سازی این روش تدریس استفاده کرد را مورد بررسی قرار دهیم.

1. آزمایش‌های علمی

یکی از راه‌های گنجاندن یادگیری پژوهش محور در کلاس درس، اجازه دادن به دانش‌آموزان برای انجام آزمایش‌ است. این کار آن‌ها را تشویق می‌کند تا سوالاتی بپرسند و بتوانند به صورت انتقادی در مورد نتایج فکر کنند.

2. سفرهای علمی

راه دیگری برای تشویق به یادگیری پژوهش محور، بردن دانش‌آموزان به سفرهای علمی است. این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد تا مسائل واقعی جهان را کاوش کنند و ببینند که چگونه آنچه در کلاس درس یاد می‌گیرند با دنیای واقعی مرتبط است.

3. مناظره‌های کلاسی

مناظره‌های کلاسی راه عالی برای تشویق به این نوع یادگیری است. وقتی دانش‌آموزان در مورد یک موضوع مناظره می‌کنند، مجبور می‌شوند به طور انتقادی در مورد هر دو طرف بحث فکر کنند.

4. پروژه‌ها

پروژه‌ها نیز راه دیگری برای تشویق یادگیری پژوهش محور هستند. وقتی دانش‌آموزان فرصت کار روی یک پروژه مرتبط با موضوعی که مطالعه می‌کنند را دارند، احتمال بیشتری دارد که اطلاعات را یاد بگیرند و به خاطر بسپارند.

5. کار گروهی

وقتی دانش‌آموزان در گروه‌ها کار می‌کنند، می‌توانند ایده‌ها و فکرهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این کمک می‌کند تا آن‌ها مطالب را بهتر درک کنند.

جمع‌بندی

یادگیری پژوهش محور inquiry based learning بیش از یک روش آموزشی ساده است. این نوع آموزش یک سفر کشف و شناخت است که دانش‌آموزان و دانشجویان را به فراتر از مرزهای دانش معمولی هدایت می‌کند. این رویکرد، با تاکید بر کاوش، پرسش‌گری و تفکر انتقادی، نه تنها به تقویت مهارت‌های تحقیقاتی و تفکر خلاق کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز یک تجربه یادگیری پویا و معنادار است. همچنین یادگیری پژوهش محور دانش‌آموزان را برای مواجهه با چالش‌های دنیای واقعی آماده می‌کند و به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که به‌عنوان شهروندانی فعال و خلاق در جامعه‌ی امروزی و آینده که هنوز ناشناخته است، بدرخشند.

سوالات متداول

• یادگیری پژوهش محور inquiry based learning دقیقا چیست؟

یادگیری پژوهش محور یک رویکرد آموزشی است که در آن دانش‌آموزان از طریق پرسش‌گری، کاوش و تحقیق، به کشف دانش و فهم عمیق‌تر مفاهیم می‌پردازند. در این روش، تاکید بر فرآیند یادگیری فعال و مشارکتی دارد.

• فواید اصلی یادگیری پژوهش محور چیست؟

فواید اصلی شامل تقویت تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله، افزایش خودکفایی و استقلال، تحریک کنجکاوی و اشتیاق به یادگیری و توسعه مهارت‌های ارتباطی و همکاری است.

• چگونه می‌توان یادگیری پژوهش محور را در کلاس درس پیاده‌سازی کرد؟

برای پیاده‌سازی این روش، معلمان باید محیطی را فراهم کنند که در آن دانش‌آموزان بتوانند پرسش‌هایی را مطرح کرده و به‌طور فعال در جستجوی پاسخ‌ها باشند و بتوانند برای حل مسائل دنیای واقعی از آن‌ها استفاده کنند.